Publicaties
We leven in verontrustende tijden, op allerlei gebieden. Het lijkt me geen pretje om nu jong te zijn en te moeten nadenken over je toekomst. Een huis en een gezin stichten is niet meer vanzelfsprekend. Hoe ziet de wereld eruit over tien, twintig of vijftig jaar?
Neem als voorbeeld het abortuscijfer. Na jarenlang stabiel te zijn rond de 32000 abortussen per jaar, is het aantal abortussen in 2022 en 2023 ieder jaar toegenomen. Ruim 8000 extra abortussen zijn er verricht in Nederland in 2023, ten opzichte van twee jaar eerder. In totaal ging het om ruim 39000 afbrekingen. Een duizelingwekkend getal. Deze toename is vooral toe te schrijven aan Nederlandse vrouwen tussen de 25 en 35 jaar oud. Dat staat in het onderzoek vorige week werd gepubliceerd door de Rutgers stichting.
Rutgers vroeg vrouwen die begin dit jaar een abortuskliniek bezochten, naar hun anticonceptiegebruik. Opvallend was dat 41% van de vrouwen überhaupt geen methode had gebruikt om zwangerschap te voorkomen in de maanden voor de onbedoelde zwangerschap. Van de vrouwen die wel iets hadden gebruikt, had een derde de kalendermethode gebruikt, 5% deed aan “terugtrekken” en 22% had de morning-after pil geslikt. Nou is de morning-after pil volgens mij geen anti-conceptie, maar post-conceptie, maar dat terzijde.
Terugtrekken is een notoir onveilige methode en de kalendermethode is alleen veilig als er gedurende de negen vruchtbare dagen van de cyclus onthouding wordt toegepast. Uit dit onderzoek bleek dat driekwart van de kalendermethode-aanhangers, zich hier niet aan had gehouden. Mogelijk komt dit omdat de natuur het zo geregeld heeft dat een vrouw meer zin heeft in seks als ze vruchtbaar is.
Dat anticonceptie uit is, merken ze ook bij de GGD, waar steeds meer SOA testen worden verricht, met positief resultaat.
Met mijn clubje seksuologen hebben we deze zorgelijke ontwikkeling besproken en gefilosofeerd hoe het komt dat twintigers en dertigers zich zo onverantwoordelijk gedragen op seksueel gebied. Er werd gespeculeerd dat het met gebrekkige voorlichting te maken heeft. De “Ik vrij veilig of ik vrij niet” -campagnes van de overheid zijn al jaren niet meer te zien. Seksuele voorlichting geven op scholen is als lopen op een mijnenveld. Daar branden onderwijzers hun vingers liever niet aan. Maar misschien is dat soort voorlichting ook ouderwets? De jeugd van tegenwoordig haalt haar informatie liever van internet. Ze doen hun eigen “onderzoek”.
Misschien is dit nog een nawee van de coronapandemie, waarin jongeren onevenredig de dupe zijn geworden van overheidsmaatregelen die achteraf matig gefundeerd bleken te zijn. Het vertrouwen in overheid en autoriteiten is hierdoor afgenomen.
Feit is dat onzorgvuldig seksueel gedrag onder twintigers en dertigers leidt tot meer SOA’s en zwangerschapsafbrekingen. Hoe kunnen we dit gedrag beïnvloeden? Wie het weet mag het zeggen.
Column Introductieartikel
"Er heersen zulke taboes over seks, maar het is heel normaal."
Gynaecoloog-seksuoloog Esther Nijhuis van het Nij Smellinghe ziekenhuis in Drachten wordt de nieuwe zorgcolumniste van het Friesch Dagblad: ‘Er heersen zulke taboes, maar het is heel normaal’
Gynaecologe en seksuologe Esther Nijhuis (46) is de nieuwe columniste van het Friesch Dagblad. Haar doel: de vakgebieden verder op de Friese kaart brengen en daarmee taboes doorbreken. ,,Heel veel dingen zijn niks om je voor te schamen.”
Nijhuis werkt in het Nij Smellinghe ziekenhuis in Drachten en woont in Burgum met haar partner en twee kinderen van twaalf en tien jaar. Zelf is ze opgegroeid in Twente. Haar opleiding geneeskunde volgde ze aan de Rijksuniversiteit in Groningen en ze promoveerde op afwijkende uitstrijkjes die wijzen op het voorstadium van baarmoederhalskanker.
Nu houdt ze zich op haar poli voornamelijk bezig met fertiliteit. Ze werkt sinds 2014 in Nij Smellinghe als gynaecologe, waar ze destijds ook al een poli seksuologie oprichtte. Daarvoor heeft ze een aparte studie gedaan: ,,Ik vind het leuk om mezelf te ontwikkelen en uit te dagen.”
Ze is niet alleen druk op professioneel gebied – Nijhuis is ook actief bij de evangelische gemeente in Kollumerzwaag, waar ze onder andere jeugdwerk doet. En ze zingt daarnaast nog in een bandje. ,,De drummer en pianist zijn huisarts, de gitarist is fysiotherapeut en de bassist verkoopt medische apparatuur. Een artsenbandje dus.”
Geen verhalen voor kringverjaardagen
Als gynaecologe ziet ze vrouwen met allerlei soorten klachten: van overmatig bloedverlies tot afscheidingsproblemen en van incontinentie tot ivf-patiënten. Ook werkt ze van tijd tot tijd op de afdeling verloskunde. ,,Het is heel divers werk en vergt communicatievaardigheden, omdat je mensen in korte tijd op hun gemak moet stellen. Dat vind ik het leuke”, vertelt ze.
,,Er heersen zulke taboes. Over het algemeen komen vrouwen eerder te laat dan te vroeg. Je moet ook best over een drempel heen: het zijn klachten die je niet zo snel op verjaardagen vertelt.”
Omgekeerde puberteit
Zo schamen veel vrouwen zich voor problemen met de overgang. ,,Vrouwen tussen ongeveer 42 en 45 jaar komen in een soort omgekeerde puberteit. Veel vrouwen vallen uit op hun werk, want biologisch gezien takelen vrouwen na hun 52ste af. Maar er wordt nauwelijks over gesproken, het is een groot taboe”, zegt Nijhuis.
Ook op het gebied van vruchtbaarheidsproblemen heerst schaamte – terwijl toch 1 op de 6 paren te maken heeft met dit soort klachten, vertelt ze. ,,Als je bijvoorbeeld pas na je 32ste begint, dan ben je eigenlijk aan de late kant. Juist in de fase van je carrière zou je ook een gezin moeten starten. Dat zijn ook wel leuke, interessante dilemma’s: het werkt de ongelijkheid tussen man en vrouw in de hand, want als vrouw draag je het kind.”
Geen zorgen: heel veel vrouwen hebben vrouwenproblemen
Naast gynaecologie wil ze ook graag seksuologie verder promoten in Fryslân. Op dat gebied is al wel redelijk veel gaande, vertelt Nijhuis. Maar ook hier overheerst de stilte. ,,Zorgverzekeraars zien het niet echt als een probleem. Ik denk dat dat met taboes te maken heeft”, vertelt ze.
En daar zijn er veel van: ,,Bijvoorbeeld jonge meiden die pijn hebben bij het vrijen, denken vaak dat dat normaal is. Dat is eigenlijk al een probleem, dat ze daar geen hulp voor zoeken.” Daarbij is seks ook erg op mannen gericht, wat ook tot problemen voor vrouwen kan leiden. ,,Een grote onbekende is dat er verschillende vormen van seksueel verlangen bestaan.”
Nijhuis wil via haar werk – en columns – graag duidelijk maken dat heel veel vrouwen issues hebben en dat al die schaamte overboord kan. ,,Ik wil graag laten weten dat het heel normaal is en dat er hulp voor is.”
Kunst, vrouwelijkheid en schaamte
Begin dit jaar mocht ik met journaliste Anna Lillioja naar een voorstelling van Kinke Kooi in het Fries Museum. Deze Friese kunstenares, wiens werk pas later werd ontdekt, maakt zeer vrouwelijke, zinnelijke kunst. Haar kunst was aanleiding voor een mooi gesprek tussen mij en Anna over het vrouwelijke, seksualiteit en schaamte. Het artikel dat ze ervan schreef werd onlangs gepubliceerd in het online kunsttijdschrift mistermotley.nl
Geplande seks is de sleutel tot succes
